Το ΜΟΝΟΝΕΑ συζητά με τον Γιώργο Λεχουρίτη, Πρόεδρο ΙΝΚΑ- Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος, για την ακρίβεια και το μπαράζ ανατιμήσεων σε όλα σχεδόν τα προϊόντα και κυρίως τα τρόφιμα, που προμηθεύεται το ελληνικό νοικοκυριό.

Πρόεδρε, Καλώς ήρθατε!

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τον Αύγουστο 2023, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα ήταν 10,7%, στα είδη ένδυσης 6,9%, στις υπηρεσίες υγείας 5,9%, στην εστίαση 6,1% και οι προβλέψεις για περαιτέρω ανατιμήσεις σε όλες τις ομάδες αγαθών και υπηρεσιών είναι εξαιρετικά δυσοίωνες.  

Μετά από πολλά χρόνια κρίσης, θεωρείτε ότι υπάρχει περίπτωση ο πληθωρισμός να κινηθεί σε επίπεδα που θα φέρουν μια μορφή κανονικότητας για τους Έλληνες;

ΓΛ: Κατ’αρχάς, εμείς ως ΙΝΚΑ-Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος, έχουμε δηλώσει, κατ΄ επανάληψη, ότι αμφισβητούμε τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Είναι καθοδηγούμενα και δεν δείχνουν την πραγματική εικόνα της αγοράς. Αυτό εξυπηρετεί την κυβέρνηση και τις κυβερνήσεις, όχι όμως τους πολίτες και τους καταναλωτές.

Δε θα μπούμε στη λογική της ΕΛΣΤΑΤ, γιατί δε γίνεται καθημερινά να βιώνει ο Έλληνας την ακρίβεια και όλοι να μιλάνε, κυρίως η ΕΛΣΤΑΤ, ότι είναι πτωτική η τάση του πληθωρισμού, είτε του γενικού, είτε του ειδικού, που αφορά τα τρόφιμα.

Από το σύνολο των αυξήσεων στις διάφορες κατηγορίες, προβληματίζουν περισσότερο οι ανατιμήσεις στα βασικά αγαθά (φαγητό, τρόφιμα, super market) καθιστώντας την ακρίβεια ως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα το ελληνικό νοικοκυριό. Πρόβλημα που εντάθηκε περισσότερο μετά την ξηρασία του καλοκαιριού και τις πλημμύρες στη Θεσσαλία που ακολούθησαν.

Η κυβέρνηση, προκειμένου να σταματήσει τον πληθωρισμό, διατείνεται ότι προχωρά στην τόνωση του εισοδήματος, στην πάταξη της αισχροκέρδειας και τον έλεγχο της αγοράς.

Θεωρείτε τις παρεμβάσεις αυτές επαρκείς;

ΓΛ: Όλα αυτά, τα οποία επικαλείται η κυβέρνηση, είναι «παραμύθια της Χαλιμάς». Ο Θεσσαλικός κάμπος δεν έχει τόσο αντίκτυπο στο θέμα της ακρίβειας. Την ακρίβεια, που επιτέλους, μετά από τρία χρόνια, η κυβέρνηση κατάλαβε πως υπάρχει, πως είναι το ζητούμενο, δεν κατάφερε να την αντιμετωπίσει, ούτε με τα καλάθια του νοικοκυριού, ούτε με τα market pass. Προσπαθεί τώρα, να εξισορροπήσει την κατάσταση, αλλά ο στόχος δεν είναι συγκεκριμένος.

Δηλαδή, η κυβέρνηση δε στοχεύει να πατάξει την αισχροκέρδεια και την κερδοσκοπία, διότι είναι η πρώτη που διδάσκει πώς να ακριβαίνεις τα προϊόντα, αφού όσο ακριβότερα είναι τα προϊόντα, τόσο περισσότερα χρήματα μπαίνουν στα κρατικά ταμεία και μετά έρχεται να παρουσιάσει ένα δήθεν κοινωνικό προφίλ. Σου παίρνω 100, αλλά σου επιστρέφω 10. Αν αυτό θεωρείται κοινωνική πολιτική, εμείς, ως ΙΝΚΑ-Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος, είμαστε εντελώς αντίθετοι με αυτή τη σκέψη και την πολιτική.

Πιστεύετε ότι υπάρχουν εταιρείες τροφίμων που χρησιμοποιούν τον πληθωρισμό ως δικαιολογία για να αυξήσουν τις τιμές περισσότερο από όσο χρειάζεται; Γίνονται συστηματικοί έλεγχοι για την πάταξη της αισχροκέρδειας;

ΓΛ: Πρώτον, δεν υπάρχουν εταιρείες που σκέφτονται τον πολίτη- καταναλωτή, παρά μόνο το κέρδος τους και πόσα περισσότερα χρήματα θα βγάλουν.

Δεύτερον, είναι σπάνιο φαινόμενο μια εταιρεία να βγάλει ένα λογικό ποσοστό κέρδους. Επί της ουσίας, βγάζει το μεγαλύτερο μερίδιο κέρδους στην αγορά. Φτηνά πουλάει ο παραγωγός, ακριβά αγοράζει ο καταναλωτής και αυτό θεωρούν ότι είναι μια ελεύθερη αγορά και μια ελεύθερη οικονομία. Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν ισχύει το φαινόμενο της ελεύθερης αγοράς και οικονομίας, αλλά ισχύει η ελεύθερη ασυδοσία. Ο καθένας ανεβάζει την τιμή όπου θέλει, όσο θέλει, χωρίς έλεγχο.

Και γιατί όλα αυτά; Διότι, με το να γίνεται έλεγχος μέσα από ένα γραφείο, με κάποιους υπολογιστές αποτυπώνεται η πλασματική εικόνα της αγοράς. Η αγορά απαιτεί επιτόπιο έλεγχο στα καταστήματα, στο φυσικό περιβάλλον, με φυσική παρουσία, γιατί διαφορετικά δεν μπορείς να ελέγξεις αν ένα προϊόν έχει άλλη τιμή στο ράφι και άλλη στο ταμείο.

Όλα αυτά τα οποία συζητάει η κυβέρνηση είναι προφάσεις εν αμαρτίαις. Γιατί; Διότι, έχει αδυναμία ελεγκτικών μηχανισμών και ίσως, τη βολεύει να μην υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί. Λένε, ότι τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει τους περισσότερους ελέγχους- αυτό είναι κοροϊδία- λένε, ότι έχουν επιβάλλει τα μεγαλύτερα και περισσότερα πρόστιμα- και αυτό είναι κοροϊδία- εκείνο που δε λένε, είναι πως χτυπιέται η ακρίβεια. Τρόποι υπάρχουν, αρκεί να θες. Δεν υπάρχει δεν μπορώ.

Από σχετική έρευνα της Pulse σε συνεργασία με το Εμπορικό Επιμελητήριο Αθηνών, διαπιστώνεται ότι το 57% των Ελλήνων, δηλαδή, σχεδόν έξι στους δέκα, θεωρούν την ακρίβεια ελληνικό φαινόμενο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 10,8% τον Αύγουστο έναντι 10,2% στην ευρωζώνη και ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή της Ελλάδας σε 25 βασικές κατηγορίες τροφίμων ήταν υψηλότερος τον Αύγουστο σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης σε συνολικά δεκατέσσερα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων του κρέατος, των φρούτων, του βουτύρου και των αυγών.

Για ποιους λόγους θεωρείτε ότι η χώρα μας σημειώνει μεγαλύτερη άνοδο πληθωρισμού σε επίπεδο ευρωζώνης;

ΓΛ: Διότι η χώρα μας είναι μια χώρα της «αρπαχτής» και όχι του λογικού κέρδους. Αυτό αποδεικνύεται και από τις τιμές των καυσίμων, που σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν πολύ χαμηλότερες τιμές σε σύγκριση με την Ελλάδα.

Εμείς, εδώ, έχουμε δύο κύριους προμηθευτές των καυσίμων- εννοώ, στα πρατήρια- που είναι τα διυλιστήρια. Αυτοί λοιπόν, ανεβάζουν παράλογα τις τιμές και αν δείτε τα στοιχεία από τα οικονομικά τους δεδομένα έχουν τα μεγαλύτερα κέρδη.

Θεωρώντας ότι πρέπει να βγάλουν τα χρήματα της μείωσης κατανάλωσης λόγω του covid, προσπαθούν τώρα να βγάλουν ακόμα περισσότερα. Το 2010 οι διεθνείς τιμές brent  ήταν 140$ το βαρέλι και η τιμή της αμόλυβδης ήταν στο 1,68€ και του πετρελαίου κίνησης στο 1,2€. Τώρα, με τον ειδικό φόρο κατανάλωσης (ΕΦΚ) τα καύσιμα επιβαρύνονται κατά 70%, γεγονός που δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα στην αγορά, διότι τα καύσιμα είναι η κινητήριος δύναμη και στον τομέα των μεταφορών, αλλά και της κατασκευής πάρα πολλών προϊόντων. Το πετρέλαιο χρησιμοποιείται από τις βιομηχανίες και τις εταιρείες μεταφοράς των παραγόμενων προϊόντων και αυτές οι αυξήσεις του ειδικού φόρου κατανάλωσης (ΕΦΚ) επιβαρύνουν το τελικό ποσό το οποίο πληρώνει ο καταναλωτής.

Φωνάζουμε συνέχεια ότι με αυτόν τον τρόπο εξαθλιώνεται ο Έλληνας καταναλωτής!

Μας λένε ότι ευθύνεται ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας- σιγά μην παίρνουν πετρέλαιο από τη Ρωσία- και τέλος πάντων, επικαλούνται ότι για όλα τα δεινά της χώρας φταίνε εξωγενείς παράγοντες και όχι ενδογενείς.

Ως ΙΝΚΑ- Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος, έχουμε δηλώσει ότι για την ακρίβεια, την αισχροκέρδεια, την κερδοσκοπία και τη μαύρη αγορά ευθύνεται η κυβέρνηση και ο επιχειρηματικός κόσμος.

Έχουν αλλάξει οι καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις συνεχείς ανατιμήσεις;

ΓΛ: Ναι, γιατί προβληματίζονται με την ακρίβεια. Πριν από κάποια χρόνια με 30€ αγόραζες 5 προϊόντα, ενώ σήμερα με 30€ αγοράζεις 2. Η ακρίβεια παρατηρείται στην αγορά, όχι μόνο των τροφίμων, αλλά στα καλλυντικά, στην ένδυση, στην υπόδηση, στα ηλεκτρικά, στα οικοδομικά υλικά, κοκ. Ξέρετε, τα τελευταία χρόνια οι αυξήσεις αυτές έχουν ξεπεράσει σε πάρα πολλές περιπτώσεις το 100% της τιμής των προϊόντων, όταν το εισόδημα του Έλληνα εργαζόμενου και συνταξιούχου παραμένει σταθερό εδώ και 13 χρόνια!  Δεν είναι δυνατόν τα 7,75% αύξηση στους συνταξιούχους και μάλιστα στους μισούς και τα 200, 250, 300 € επίδομα στους υπόλοιπους- ενώ, θα έπρεπε κανονικά να πάρουν 800, 900, 1000€- να καλύψουν 13 χρόνια ακρίβειας.

Φέτος το καλοκαίρι, παρατηρήσαμε σε πάρα πολλά προϊόντα, φρούτα και λαχανικά, αυξήσεις της τάξεως του 50%. Επανέρχομαι σε προηγούμενη ερώτηση που θέσατε για το αν οι πληγείσες περιοχές θα δημιουργήσουν πρόβλημα στην αύξηση της τιμής των προϊόντων. Όχι. Δεν είναι δυνατόν να συζητάμε σήμερα για το Θεσσαλικό κάμπο, όταν υπάρχει 85% καλλιεργούμενη έκταση στην υπόλοιπη Ελλάδα, που παράγει σχεδόν τα ίδια προϊόντα, τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς και επικράτειας.

Θα μου πείτε, υπάρχει περίπτωση να υπάρξουν ελλείψεις προϊόντων; Όχι, δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση. Απλά, κάποια συστημικά μέσα δημιουργούν πανικό στους πολίτες, ότι δηλαδή, λόγω της κακοκαιρίας και της καταστροφής θα υπάρχουν αυξήσεις. Τι σχέση έχει το λάδι που αγοράστηκε τον προηγούμενο χειμώνα περιόδου 2022-2023 στα 3,0€, 3,5€, 4,0€, το πολύ 5,0€ και σήμερα, το ίδιο λάδι, πωλείται στα 14€ και 15€, το λίτρο και όχι το κιλό; Άρα, συζητάμε για μια καθαρή αισχροκέρδεια.

Παράγει ο Θεσσαλικός κάμπος πορτοκάλια, που έχουν φτάσει 2,0€ το κιλό; Παράγει λεμόνια που έχουν φτάσει 2,5€ το κιλό ή μήπως σταφίδα που έχει 3,0€ το κιλό; Στο Θεσσαλικό κάμπο καλλιεργούνται όσπρια, βαμβάκι, φακές και σκληρά σιτηρά που απευθύνονται στη βιομηχανία ζυμαρικών. Μέχρι πρόσφατα, μας λέγανε ότι για την αύξηση των τιμών στα άλευρα ευθύνεται ο πόλεμος. Εμείς τους διαψεύσαμε. Δεν έχει καμία σχέση και αυτό το επιβεβαιώνουν και οι ίδιοι οι αρτοποιοί, η Συντεχνία Αρτοποιών Αθηνών- Περιχώρων, που δηλώνει ότι δεν υπήρχαν αυξήσεις στις τιμές εισαγωγής των σιτηρών. Απλά, οι αλευροβιομήχανοι θέλουν να βάλουν περισσότερα λεφτά στην τσέπη τους.

Στην αγορά επικρατεί κλίμα απαισιοδοξίας. Πιστεύετε ότι η ελληνική κοινωνία φτωχοποιείται και ποιες παρεμβάσεις θεωρείτε σημαντικές, ώστε να αποτραπεί αυτή η ομολογουμένως  δυσάρεστη εξέλιξη;

ΓΛ: Σίγουρα, στο θέμα της ακρίβειας, η ελληνική κοινωνία όσο πάει και χειροτερεύει. Γενικά, θα λέμε πάντα κάθε πέρυσι και καλύτερα και κάθε φέτος και χειρότερα.

Το πρόβλημα, ξέρετε, είναι ακόμα μεγαλύτερο, όταν μειώνονται τα εισοδήματα ή παραμένουν σταθεροί οι μισθοί και οι συντάξεις των Ελλήνων, την ίδια στιγμή που αυξάνονται οι τιμές των προϊόντων, με αποτέλεσμα ο Έλληνας να προσπαθεί να βρει εναλλακτικές μεθόδους και λύσεις για να επιβιώσει, επιλέγοντας φθηνότερα προϊόντα χαμηλής ποιότητας με επίπτωση στην υγεία του, που θα πληρώσει «αύριο».

Ξέρετε, όταν είσαι νέος μπορείς να σηκώσεις ολόκληρα βουνά, αλλά θα φτάσεις σε μια ηλικία που θα πληρώσεις εκείνα τα βουνά που σήκωσες στη νεανική σου ηλικία. Άρα, βλέπετε, με μαθηματική ακρίβεια, ότι η συσσώρευση λίγο λίγο κάποιων προϊόντων ακατάλληλων ενδεχομένως για κατανάλωση, θα δημιουργήσει, σε κάποια χρόνια, προβλήματα για την υγεία. Η πολιτεία, αντί να προβλέψει και να διασφαλίσει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προϊόντων, για να μην τα πληρώσει μετά στα νοσοκομεία, δεν κάνει κάτι.

Να επισημάνω ότι δεν είναι τυχαίο που έχουν αυξηθεί ο καρκίνος, οι καρδιοπάθειες, οι διάφορες ασθένειες. Όλα είναι απόρροια και της κατανάλωσης ακατάλληλων τροφίμων, όχι λόγω της κλιματικής αλλαγής, αλλά της καταστροφής του περιβάλλοντος από τον ίδιο τον άνθρωπο, ο οποίος χρησιμοποιεί λιπάσματα και φυτοφάρμακα για να καλλιεργήσει, πολλές φορές χωρίς να τηρεί τις οδηγίες για το κατάλληλο χρόνο συγκομιδής, για να έχει μεγαλύτερο εισόδημα, δημιουργώντας προβλήματα στην ποιότητα των προϊόντων και στην υγεία του καταναλωτή. Όλα αυτά είναι τερτίπια της αγοράς την οποία, δυστυχώς, η πολιτεία δεν ελέγχει για να προστατέψει τους καταναλωτές.

Σας ευχαριστούμε πολύ!