
Γυναικοκτονία: Tίποτα δεν θα Aλλάξει, αν δεν Aλλάξει Tίποτα
14 Νοεμβρίου 2024

Ανισότητες στην Ελλάδα
07 Νοεμβρίου 2024

Το απρόβλεπτο των υψηλών θερμοκρασιών
13 Ιουλίου 2024

Είναι νόμιμη η μαριχουάνα στη Γερμανία;
07 Απριλίου 2024
Σύμφωνα με τους John H. Falk και Lynn D. Dierking, στο βιβλίο τους, The Museum Experience: «Η εμπειρία του Μουσείου ξεκινά πριν από την επίσκεψη, περιλαμβάνει την εμπειρία εντός του μουσείου και συνεχίζεται πολύ μετά την αποχώρηση του επισκέπτη».
Πριν την επίσκεψη
Έτσι, βάσει της προσέγγισης των Falk και Dierking, η επίσκεψη στο Μουσείο του Κάστρου Ναυπάκτου ξεκίνησε με την αναζήτηση πληροφοριών, τόσο για τη θεματολογία του, όσο και για την ιστορία της πόλης.
Έμαθα, λοιπόν, ότι η περιοχή εμφανίζεται πρώτη φορά το 1104 π.Χ., όταν Δωριείς εγκαταστάθηκαν σ' αυτή για να κατασκευάζουν πλοιάρια [αρχαία ελληνική<ναῦς>(πλοίο) + <πήγνυμι> (μπήγω, καρφώνω, κατασκευάζω)], ενασχόληση από την οποία προέκυψε και το όνομα Ναύπακτος.
Ωστόσο, παρά την αρχαία παρουσία της, ο σημαντικός ρόλος που έπαιξε η πόλη, ήδη από τον 6ο αιώνα, την καθιστά μια από τις σπουδαιότερες πόλεις του Βυζαντίου και αυτή η σημαντικότητα αποτυπώνεται μέσα από τα εκθέματα που φιλοξενούνται στο συγκεκριμένο μουσείο.
Επισημαίνεται, ότι αυτό αποτελεί το μοναδικό βυζαντινό μουσείο της Αιτωλοακαρνανίας που ολοκληρώθηκε πολύ πρόσφατα, το 2024, στο πλαίσιο του έργου “Coastal Heritage Network – CoHeN” (INTERREG Ελλάδα-Ιταλία V-A 2014-2020). Στεγάζεται στο ψηλότερο σημείο του Κάστρου και αφηγείται την εξέλιξη της πόλης από την Πρωτοβυζαντινή εποχή έως την Ενετοκρατία και τα νεότερα χρόνια.
Κατά την Επίσκεψη
Μετά από μια ανηφορική διαδρομή, φτάνοντας στο περίβολο του μουσείου, έμεινα άφωνη αντικρίζοντας τη πανέμορφη θέα προς το ενετικό λιμάνι και τη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, όπως διασχίζει τον Κορινθιακό κόλπο. Η ομορφιά του τοπίου μαγεύει και αυτή η μαγεία, σηματοδοτεί τη μοναδικότητα της εμπειρίας.
Περνώντας στον εσωτερικό χώρο, η ιστορία της Ναυπάκτου ζωντανεύει μέσα από θεματικές ενότητες, οι οποίες φιλοξενούνται σε τέσσερις ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες. Κάθε αίθουσα εστιάζει σε μια ξεχωριστή χρονολογικά ιστορική περίοδο.
Η παρουσία του πρόθυμου και ευγενικού προσωπικού που δεν περιορίζεται σε τυπικές πληροφορίες, αλλά προσφέρει ενδιαφέροντα σχόλια και λεπτομέρειες για τα αντικείμενα που παρουσιάζονται, εμπλουτίζει την εμπειρία της περιήγησης κάνοντάς την πιο ζωντανή και προσωπική.
Χρονολογικά, τα εκθέματα του Μουσείου αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες χρονολογικές περιόδους, οι οποίες είναι:
1. Πρωτοβυζαντινή Περίοδος
Την περίοδο αυτή η πόλη χωροθετούταν στο σημείο που βρισκόταν άλλοτε ο αρχαίος οικισμός. Τα μεγαλοπρεπούς αρχιτεκτονικής οικοδομήματα που εντοπίστηκαν και περιλαμβάνουν πρωτοβυζαντινές βασιλικές (πεντάκλιτη παλαιοβυζαντινή βασιλική), μαρμαροθετήματα, ανάγλυφα κ.α, μαρτυρούν τον πλούτο και την αξία της, εκείνη την εποχή.
2. Μεσοβυζαντινή και Ύστερη Βυζαντινή Περίοδος
Οι μεταβατικοί αιώνες (7ος-8ος αι.) σημαδεύτηκαν από μετακινήσεις Σλάβων και Αβάρων στην ευρύτερη περιοχή και τον 9ο αιώνα, η Ναύπακτος -ενταγμένη στην Ελλάδα- αποτελούσε βάση ελλιμενισμού του βυζαντινού στόλου.
Το 10ο αιώνα έγινε πρωτεύουσα του θέματος Νικοπόλεως και έδρα της Μητρόπολης Παλαιάς Ηπείρου. Τότε, οι εμπορικές δυνατότητες του λιμανιού της αυξήθηκαν ραγδαία και η πόλη αναφέρεται ως ενδιάμεσος σταθμός διπλωματικών ταξιδιών από και προς την Κωνσταντινούπολη.
3. Μεσοβυζαντινά χρόνια έως Φραγκοκρατία
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1204), η Ναύπακτος, που οι Έλληνες ονόμαζαν Έπακτο ή Έπαχτο, πέρασε στα χέρια των Βενετών που την είπαν Νεπάντ, Λεπάντ και τελικά, Λεπάντο.
Το 1210 παραχωρήθηκε στο αυτόνομο δεσποτάτο της Ηπείρου και έγινε το νοτιότερο αμυντικό άκρο του βυζαντινού κράτους της Ηπείρου.
Τον 14ο αιώνα αποτελεί κτήση των Ανδεγαυών και των Αλβανών και το 1407 παραδίδεται στους Ενετούς, οι οποίοι την εξελίσσουν σε σημαντικό πολιτικό και οικονομικό κέντρο.
4. Ενετοκρατία έως Νεότερα Χρόνια
Σε μια ταραγμένη εποχή που χαρακτηρίζεται από επιδρομές πειρατών, πολεμικές συγκρούσεις και πολιορκίες, οι Ενετοί παραδίδουν τελικά, την πόλη στους Οθωμανούς και γίνεται πρωτεύουσα σαντζακίου με το όνομα Inepahti.
Όμως, το 1687, οι Ενετοί υπό τον στρατηγό Μοροζίνι, κατέλαβαν τη Ναύπακτο μέχρι το 1699, όπου σύμφωνα με τη Συνθήκη του Κάρλοβιτς την παρέδωσαν ξανά στους Οθωμανούς.
Το 1869 οι Τούρκοι υπέγραψαν τη συνθήκη παράδοσης της Ναυπάκτου και η πόλη ενσωματώθηκε στο Νέο Ελληνικό Κράτος.
Μετά την Επίσκεψη
Καθώς κατηφόριζα από το κάστρο, διάφορες σκέψεις με κατέκλυσαν. Τα εκθέματα που μόλις είχα δει- αν και έβλεπα για πρώτη φορά- ήταν μαρτυρίες μιας ιστορικής πορείας μέσα στους αιώνες που ένιωθα ότι την κουβαλούσα πολύ βαθιά μέσα μου.
Μου ήρθαν στο νου σκόρπιοι στίχοι από το ποίημα «Ο Ηδονικός Ελπήνωρ», του Γιώργου Σεφέρη:
«Κι όμως τ’ αγάλματα
λυγίζουν κάποτε, μοιράζοντας τον πόθο
στα δυο, σαν το ροδάκινο· κι η φλόγα
γίνεται φίλημα στα μέλη κι αναφιλητό
κι έπειτα φύλλο δροσερό που παίρνει ο άνεμος·
λυγίζουν· γίνονται αλαφριά μ’ ένα ανθρώπινο βάρος.
Δεν το ξεχνάς.
— Τ’ αγάλματα είναι στο μουσείο.
— Όχι, σε κυνηγούν, πώς δεν το βλέπεις;
θέλω να πω με τα σπασμένα μέλη τους,
με την αλλοτινή μορφή τους που δε γνώρισες
κι όμως την ξέρεις.»
...και τροποποιώντας τους λίγο, ασυναίσθητα μονολογούσα: «τα εκθέματα είναι στο Μουσείο, με τα σπασμένα κομμάτια τους, με την αλλοτινή μορφή τους που δεν τη γνώρισα και όμως την ξέρω».
Περισσότερες Πληροφορίες για το Μουσείο Κάστρου Ναυπάκτου μπορείτε να βρείτε στη σχετική ιστοσελίδα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας & Λευκάδας (ΕΔΩ) και ιστορικές πληροφορίες για τη Ναύπακτο και το κάστρο στην έκδοση της Ε.Α.Α.&Λ., Το κάστρο της Ναυπάκτου (ΕΔΩ)
Τέλος, να πούμε ότι στο χώρο λειτουργεί και αναψυκτήριο, όπου μπορεί κανείς να χαλαρώσει με καφέ ή αναψυκτικό και να απολαύσει από ψηλά την πανέμορφη Ναύπακτο.
✍Poppy Angeli-😊to be here🏰
Φώτο Εξωφύλλου: Η Ναυμαχία της Ναυπάκτου (Lepanto, 1571) μεταξύ δυνάμεων του Ιερού Συνασπισμού (Sacra Liga) και του Οθωμανικού στόλου, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της νεότερης περιόδου, καθώς τερμάτισε τα σχέδια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για ολοκληρωτική κυριαρχία στη Μεσόγειο Θάλασσα και την επέκτασή της στην Ιταλία και στις ακτές της Γαλλίας και της Ισπανίας. Όμως, δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα για τους Έλληνες, που ήλπιζαν να απαλλαγούν εντελώς από τον οθωμανικό ζυγό.