Το αεροπλάνο χαμηλώνει πάνω από την Αδριατική, την ώρα που οι ακτίνες του ήλιου λαμπυρίζουν στα κύματα. Η θάλασσα, ένα υδάτινο κατώφλι προς μια νέα τουριστική εμπειρία, σε καλωσορίζει: «Benvenuto, amico!» και εσύ, προσγειώνεσαι με ενθουσιασμό στο αεροδρόμιο Karol Wojtyła, ακριβώς στην καρδιά του ιταλικού Νότου, που έχει πλέον ανοίξει διάπλατα τις πύλες του σε όλο τον κόσμο.

Και πρέπει να είναι πράγματι, μεγάλη η ροή του κόσμου που καταφθάνει πλέον στο Μπάρι, καθώς τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι  μόνο μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025, αυτή, αυξήθηκε σε ποσοστό 30%.

Άλλωστε, η διαρκώς αναπτυσσόμενη τουριστική ταυτότητα της πόλης, σηματοδοτεί και την πρώτη απευθείας πτήση από Νέα Υόρκη  μέσω της Neos Air, που προστίθεται δυναμικά στις απευθείας αεροπορικές συνδέσεις και άλλων χωρών, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Γαλλία, η Μεγάλη Βρετανία, και η Ελλάδα.

Φαίνεται έτσι, να ικανοποιείται ο στόχος αύξησης της επισκεψιμότητας που εξαρχής τέθηκε, ο οποίος, όπως αναφέρει σε δημοσίευμα των ΝΥΤ, ο Antonio Maria Vasile, επικεφαλής της Aeroporti di Puglia, είναι σαφής: «Δεν θέλουμε να θεωρούμαστε απλώς Νότος. Θέλουμε να είμαστε προορισμός από μόνοι μας».

Έφτασες λοιπόν, στον προορισμό. Και τώρα;

Ξεκινάς από τη Bari Vecchia, τη μεσαιωνική καρδιά της πόλης και περπατάς στα λιθόστρωτα γραφικά δρομάκια, ανάμεσα σε σπίτια λαξευμένα από λευκό ασβεστόλιθο της Απούλιας, με αυλές γεμάτες ζωή, μυρωδιές σάλτσας και κουβεντολόι γιαγιάδων, που κάθονται στις εξώπορτες ζυμώνοντας orecchiette (μικρό αυτί) στο χέρι.

Bari Vecchia

Τα μάτια σου πέφτουν πάνω σε πελώριες ξύλινες πόρτες, τις portoni- στιβαρές, φθαρμένες, σιωπηλές. Κάθε πόρτα κι ένα όριο: ανάμεσα στο έξω και το μέσα, στο τώρα και το πριν. Πάνω τους, συχνά, μια μικρή διακριτική πορτούλα: η bussole. Παλιά, οι μεγάλες portoni άνοιγαν για την είσοδο εμπορευμάτων ή κατά τη διάρκεια τελετών, ενώ οι bussole άνοιγαν και εξακολουθούν να ανοίγουν για τη ζωή.

Portoni & Bussole

Σε κάθε νέο βήμα που κάνεις, το Μπάρι αφηγείται τον ρόλο του στην ιστορία - ένα βαθύ, πολυεπίπεδο, ζωντανό ρόλο. Ρωμαϊκή αποικία, βυζαντινό κάστρο, λιμάνι σταυροφόρων, πύλη για την Ανατολή. Άραβες, Νορμανδοί, Βενετσιάνοι, Ισπανοί, Αψβούργοι-όλοι άφησαν το αποτύπωμά τους και δημιούργησαν ένα ζωντανό παλίμψηστο αισθήσεων, ένα μονοπάτι μνήμης που διασχίζει τους αιώνες.

Αφήνοντας τα στενά σοκάκια, βγαίνεις στο μεγάλο δρόμο που σε οδηγεί στο ιστορικό λιμάνι της περιοχής και το τεράστιο Νορμανδικό Κάστρο Castello Svevo (Castídde) που προσφέρει απέραντη θέα στην πόλη. Από κει, κατευθύνεσαι στη Βασιλική του Αγίου Νικολάου και στην υπόγεια κατακόμβη. 

Cattedrale; Catacombe

Λίγο πιο κει, στο Museo Nicolaiano και στο Museo Civico μπορείς να θαυμάσεις τοιχογραφίες, μωσαϊκά και τελετουργικά αντικείμενα, ενώ στο Spazio Murat και τη Galleria Doppelgaenger, νέοι καλλιτέχνες από την Ιταλία και το εξωτερικό αναπτύσσουν μέσα από τα έργα τους διάλογο με την παράδοση και την αστική ταυτότητα. Μην ξεχάσεις την Pinacoteca Metropolitana di Bari, που φιλοξενούνται πίνακες από το 15ο αιώνα μέχρι σήμερα και αποτελούν μοναδικά  έργα της νοτιοευρωπαϊκής δημιουργικότητας.

Μετά μπορείς να βαδίσεις στο Lungomare Nazario Sauro, έναν από τους μεγαλύτερους παραλιακούς πεζόδρομους της Ευρώπης, εκεί όπου τα παιδιά παίζουν, οι ηλικιωμένοι συζητούν για πολιτικά και οι ερωτευμένοι περπατούν χέρι χέρι.

Λίγο πιο πέρα, στην παραλία Pane e Pomodoro, θα δεις τους ψαράδες να ξεμπλέκουν τα δίχτυα τους και να ετοιμάζονται για την επόμενη ψαριά και αντιλαμβάνεσαι ότι εδώ, η θάλασσα δεν είναι ένα φόντο για φωτογραφίες — είναι τρόπος ζωής.

Δε γίνεται όμως, να γνωρίσεις το Μπάρι χωρίς να το γευτείς. Η τοπική γαστρονομία αποτελεί τη ξεχωριστή ταυτότητά του.

Από τα τηγανητά panzerotti γεμισμένα με μοτσαρέλα και ντομάτα, μέχρι τις orecchiette με cime di rapa και το Spaghetti all'assassina.

Κάθε μπουκιά περικλείει τη γη και τον ήλιο της Απούλια, που συνδυάζεται με μοναδικούς σε γεύση και άρωμα οίνους Primitivo, Negroamaro και Bombino Nero.

                                                                                                        Orecchiette με cime di rapa           

  Spaghetti all'assassina

Και το βράδυ; Το βράδυ, οι ρυθμοί απλώνονται στις πλατείες και στα στιλάτα bar με τραπεζάκια έξω, όπου μπορείς να απολαύσεις aperitivi με φίλους, χειροποίητο gelato, απολαυστικό εσπρέσο και πολλή  μουσική που σε ταξιδεύει.

Πράγματι, το Μπάρι δεν προσπαθεί να σε εντυπωσιάσει. Δεν έχει την υπερπαραγωγή της Ρώμης, ούτε την εξωστρέφεια της Ακτής Αμάλφι. Η αυθεντικότητα αποτελεί τη γοητεία του: Τίποτα δεν είναι φτιαγμένο για τουρίστες — όλα είναι απλώς, όπως είναι.

Γιατί στο Μπάρι, κανείς δεν είναι ξένος. A Bari, nessuno è straniero.

Και αφού στο Μπάρι κανείς δεν είναι ξένος, έρχεται κάποια στιγμή -που βρίσκεσαι σε ουρές, συνωστισμό και κίνηση- και αρχίζεις να αναρωτιέσαι: Ποια η φέρουσα ικανότητα αυτής της πανέμορφης περιοχής; Πόσο αντέχει στ’ αλήθεια ο τόπος να υποδέχεται μαζικά καινούριους φίλους;

Αναμφίβολα, η αυξανόμενη επισκεψιμότητα του Μπάρι, όπως συμβαίνει με πολλούς τουριστικούς προορισμούς, αποτελεί ευλογία, αλλά και μεγάλη πρόκληση. Η ανάπτυξη του τουρισμού μπορεί να φέρνει σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα στον τόπο, ωστόσο παρουσιάζει και δυσμενείς επιπτώσεις. Ήδη, παρατηρούνται φαινόμενα τουριστικής υπερφόρτωσης της παλιάς πόλης, που καθημερινά κατακλύζεται μαζικά από θορυβώδη πλήθη τουριστών. Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αυξάνονται, πιέζοντας τις τιμές προς τα πάνω, και οι κάτοικοι -ιδιαίτερα, φοιτητές και συνταξιούχοι -εκτοπίζονται, αφού δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να βρουν οικονομικά προσιτή στέγη κοντά στο κέντρο. Το κόστος ζωής για τους μόνιμους κατοίκους ανεβαίνει και η πολιτιστική τους ταυτότητα αλλοτριώνεται, φαινόμενα που έχουν αρχίσει να δημιουργούν εντάσεις και διαμαρτυρίες, που συνοψίζονται σε μια μόνο φράση:  «Δεν χωράμε!».

Ποιο είναι λοιπόν, το ασφαλές σημείο ισορροπίας; Πώς προσδιορίζεται το όριο βιωσιμότητας, ανάμεσα στην ανάπτυξη και στη διατήρηση της αυθεντικότητας;

Δύσκολα και πολύπλοκα ερωτήματα για να απαντηθούν. Ίσως όμως, η απάντηση να βρίσκεται στην ίδια την πόλη- και όχι σε μεγαλεπήβολους προγραμματικούς σχεδιασμούς ή σε κανόνες- αλλά, σε εκείνες τις αυλές όπου τα ακούσματα, οι οσμές, οι γεύσεις, οι αφές και τα συναισθήματα δημιούργησαν το πνεύμα του τόπου (Genius Loki).

Γιατί στο Μπάρι, κανείς δεν είναι ξένος- όσο υπάρχει ακόμα κάποιος, που σου λέει «Benvenuto» και πραγματικά το εννοεί.

Επιμέλεια: Ομάδα mononea 🌺