Τα Λουπερκάλια (Lupercalia) ήταν μια από τις παλαιότερες ρωμαϊκές γιορτές, που τελούνταν κάθε χρόνο στις 15 Φεβρουαρίου προς τιμήν του Λούπερκους, πρώιμου θεού της γονιμότητας στη ρωμαϊκή μυθολογία, για να προαναγγείλει τον ερχομό της άνοιξης και περιλάμβανε τελετουργίες γονιμότητας, ακόμα και το ζευγάρωμα γυναικών με άνδρες με κλήρωση.

Στα τέλη του 5ου αιώνα, ο Πάπας Γελάσιος Α' αποφασισμένος να εξαλείψει κάθε παγανιστικό στοιχείο απαγόρευσε τα Λουπερκάλια για να τα αντικαταστήσει λίγο αργότερα με την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, καθιερώνοντας έτσι, αυτή τη γιορτή στο Καθολικό Ημερολόγιο των Αγίων.

Ποιος όμως, ήταν ο Άγιος Βαλεντίνος;

Αν και υπήρχαν αρκετοί χριστιανοί μάρτυρες με το όνομα Βαλεντίνος, ο συγκεκριμένος πιθανολογείται ότι ήταν ένας ιερέας που μαρτύρησε περίπου το 270 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο Β' Γότθικο. Σύμφωνα με την παράδοση, πριν ο ιερέας οδηγηθεί στο θάνατο έστειλε μια επιστολή- την οποία υπέγραφε: «από τον Βαλεντίνο σου»- στην κόρη του δεσμοφύλακά του, με την οποία είχε γίνει φίλος και, σύμφωνα με ορισμένες μαρτυρίες, θεράπευσε από την τύφλωση. Έκτοτε, η φράση έγινε συνώνυμη της αγάπης και της θυσίας και συνοδεύει σημειώματα αγάπης, λουλούδια, ποιήματα, κάρτες και σοκολάτες.

Η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου γιορτάζεται στις περισσότερες χώρες, αν και διαφορετικοί πολιτισμοί την έχουν προσαρμόσει στις δικές τους παραδόσεις.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάσει η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου στην Ιαπωνία, γνωστή ως «バレンタインデ» (Barentain Dē) που πραγματοποιείται σε δύο χρονικές φάσεις: την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου (14 Φεβρουαρίου) και τη Λευκή Ημέρα (14 Μαρτίου).

Να πούμε εδώ ότι η συγκεκριμένη γιορτή στην Ιαπωνία είναι πολύ έμφυλη. Ο κανόνας θέλει τις γυναίκες να δίνουν σοκολάτα στους άντρες. Το να δώσει σοκολάτα ένα gay άτομο σε κάποιον άνδρα θα αποτελούσε ασυνήθιστη και περίεργη κίνηση. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι απαγορεύεται και σίγουρα υπάρχουν άτομα που αποφασίζουν να το κάνουν ως κοινωνικοπολιτική πράξη έκφρασης της δυσαρέσκειά τους απέναντι στις επικρατούσες νόρμες φύλου.

Φάση Α: Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου

“In the Beginning, Woman Was the Sun", Hiratsuku Raicho

Η γιορτή εισήχθη στην Ιαπωνία τη δεκαετία του 1950 από την εταιρεία σοκολάτας Morozoff με έδρα το Κόμπε, η οποία ξεκίνησε μια εκστρατεία εμπορικής προώθησης της σοκολάτας ενθαρρύνοντας τις γυναίκες να τις δωρίσουν σε όλους τους άντρες που υπήρχαν στη ζωή τους, τους μεγάλους έρωτες, αλλά ακόμα τους φίλους και τους συναδέλφους.

Η αξία της σοκολάτας που προσφέρεται αντιστοιχεί στο είδος της σχέσης και γι’ αυτό υπάρχουν διαφορετικοί όροι για τα διάφορα σοκολατένια δώρα:

1. Giri-choco (義理チョコ) – “Obligation Chocolate-Σοκολάτα Υποχρέωσης”: Γνωστή και ως «σοκολάτα ευγένειας», δίνεται σε άνδρες συναδέλφους, αφεντικά ή απλούς γνωστούς ως ευγενική χειρονομία, χωρίς ρομαντικές προθέσεις.
2. Honmei-choco (本命チョコ) – "True Love Chocolate-Σοκολάτα Αληθινής Αγάπης": Είναι η σοκολάτα που προσφέρεται ως ένδειξη ρομαντικών και ερωτικών συναισθημάτων. Μάλιστα, πολλές γυναίκες φτιάχνουν χειροποίητες σοκολάτες αντί να τις αγοράζουν, καθώς θεωρούν ότι έτσι αυξάνεται η αξία τους.
3. Tomo-choco (友チョコ) – "Friend Chocolate-Φιλική Σοκολάτα": Αποτελεί μια μοντέρνα προσέγγιση δώρου, όπου νεαρά κορίτσια ανταλλάσσουν σοκολάτες με τις φίλες τους.
4. Jibun-choco (自分チョコ) – "Self Chocolate-Σοκολάτα Εαυτού": Είναι η σοκολάτα που οι γυναίκες δωρίζουν στον εαυτό τους.

Φάση Β: Λευκή Ημέρα

And then I go and spoil it all
By saying somethin' stupid like, "I love you" (Frank & Nancy Sinatra)

Ένα μήνα αργότερα, στις 14 Μαρτίου, οι άνδρες στους οποίους την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου προσφέρθηκαν σοκολάτες, πρέπει να ανταποδώσουν το δώρο. 

Η γιορτή αυτή καθιερώθηκε το 1978 από ιαπωνικές εταιρείες ζαχαρωτών (marshmallows: παρασκευάζονται από ζάχαρη, νερό και ζελατίνη χτυπημένα σε μια συμπαγή, αλλά μαλακή σύσταση), που υποστήριξαν ότι δεν είναι δίκαιο οι άντρες να παίρνουν δώρο από τις γυναίκες και να μην το ανταποδίδουν.

Το αρχικό έθιμο προέβλεπε ότι οι άνδρες έπρεπε να χαρίζουν ζαχαρωτά. Το λευκό χρώμα των ζαχαρωτών συνδέθηκε με την αγνότητα και την ειλικρίνεια και χρωμάτισε την ιδιαίτερη αυτή μέρα, Λευκή.

Αργότερα, συμπεριλήφθηκαν και άλλοι τύποι γλυκών που ανταποκρίνονταν όμως, με διαφορετικές απαντήσεις στο αρχικό δώρο της σοκολάτας. 

Marshmallows –τα ζαχαρωτά επειδή λιώνουν και διαλύονται εύκολα, όταν προσφερθούν ως δώρο μεταφέρουν το μήνυμα της απόρριψης. Δηλαδή, λένε: “Δεν μου αρέσεις”.

Τα μπισκότα χαρακτηρίζουν μια στεγνή, τραγανή σχέση και μεταφράζονται: “Είμαστε απλώς φίλοι”.

Οι καραμέλες είναι σκληρές με γλυκιά γεύση που διαρκεί περισσότερο και δηλώνουν το “Μου αρέσεις”.

Φυσικά, τα δώρα της Λευκής Μέρας περιλαμβάνουν λευκές σοκολάτες, λουλούδια- κυρίως λευκά τριαντάφυλλα, κοσμήματα και φουλάρια σε λευκά κουτάκια. Το λευκό χρώμα, που χαρακτηρίζει τη μέρα, αντιπροσωπεύει τις εγκάρδιες προθέσεις.

Ωστόσο, υπάρχει και ένας άγραφος κανόνας -γνωστός ως “sanbai gaeshi”, που απαιτεί το δώρο των ανδρών να είναι τριπλάσιας αξίας από αυτό που έλαβαν .

Η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου στην Ιαπωνία δεν είναι απλώς μια γιορτή σοκολάτας. Είναι, πάνω από όλα, μια τελετουργία συναισθηματικής εξομολόγησης. Στην κουλτούρα του τόπου, η εξομολόγηση (kokuhaku – 告白) είναι ένα από τα πιο καθοριστικά και ταυτόχρονα, δύσκολα βήματα για να εκφράσει κανείς τα συναισθήματά του. Τη μέρα αυτή, η σοκολάτα μετατρέπεται στο μέσο υπέρβασης της εσωτερικής δυσκολίας και φανερώνει με σιωπηλό τρόπο το βαθιά κρυμμένο συναίσθημα: «σ’ αγαπώ» ή «σε εκτιμώ».

Η Λευκή Ημέρα, δεν είναι απλώς η στιγμή της ανταπόδοσης. Είναι η στιγμή της αλήθειας. Η στιγμή όπου τα συναισθήματα  των γυναικών που εκφράστηκαν μέσα από μια σοκολάτα ένα μήνα πριν χαρακτηρίζονται ως αμοιβαία ή μονόπλευρα, δυνατά ή αβέβαια, καλοδεχούμενα ή αμήχανα. Γιατί το πιο όμορφο, αλλά και το πιο δύσκολο στη διαδικασία αυτή, είναι ότι τα συναισθήματα δεν μπορούν πάντα να ανταποκριθούν στις προσδοκίες.

Ίσως, τελικά, αυτό που κάνει αυτή τη γιορτή τόσο ξεχωριστή δεν είναι τα δώρα, αλλά το ρίσκο. Η κίνηση των γυναικών να εκθέσουν την ψυχή τους, χωρίς να γνωρίζουν πώς θα ανταποκριθεί ο άλλος.

🔍& ✍Poppy Angeli

Περισσότερα στις παρακάτω Πηγές: 

Valentine’s Day in Japan: A Unique Celebration

Valentine’s Day Japan: Everything You Need to Know!

How giving chocolates on Valentine’s Day is evolving in Japan

How to celebrate White Day in Japan

Φώτο: Valentine Manga (Adobe)