Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τις Μηνιαίες Εκθέσεις Μαρτίου και Απριλίου 2025 με τις ύποπτες υποθέσεις για απάτη στον αγροδιατροφικό τομέα της Ε.Ε. βάσει του Άρθρου 9(2) του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/625, στο πλαίσιο του οποίου τα κράτη μέλη να διενεργούν ελέγχους για την ανίχνευση δόλου και παραπλανητικών πρακτικών στην αλυσίδα τροφίμων και δεν επιβεβαιώνει απαραίτητα την τέλεση απάτης, αλλά λειτουργεί ως εργαλείο έγκαιρης προειδοποίησης για περαιτέρω διερεύνηση από τις εθνικές αρχές.

Τα δεδομένα που παρουσιάζονται συλλέγονται μέσω του Συστήματος Διοικητικής Συνδρομής και Συνεργασίας – Απάτη Τροφίμων (AAC-FF), το οποίο ανήκει στο Δίκτυο Συναγερμών και Συνεργασίας (ACN) και συντονίζεται από τη Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων (DG SANTE).

Γιατί αυτή οι μηνιαίες αυτές εκθέσεις έχουν σημασία;

Η απάτη τροφίμων μπορεί να υπονομεύσει τη δημόσια υγεία, να κλονίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και να βλάψει τις έντιμες επιχειρήσεις του κλάδου. Η καταγραφή υποθέσεων που υποκρύπτουν πιθανότητα απάτης μέσω του δικτύου AAC-FF ενισχύει τη διαφάνεια, βοηθά στον εντοπισμό αναδυόμενων κινδύνων και προάγει τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών ασφαλείας τροφίμων.

Ανάλυση Υποψιών Απάτης στα Τρόφιμα (Μάρτιος & Απρίλιος 2025)

Το Μάρτιο 2025, από ένα σύνολο 783 κοινοποιήσεων που σχετίζονται με τρόφιμα, οι 237 χαρακτηρίστηκαν ως υποψίες απάτης. Τον Απρίλιο του 2025, καταγράφηκαν 235 υποψίες απάτης επί συνόλου 742 κοινοποιήσεων .

Οι υποθέσεις αυτές καλύπτουν διάφορες κατηγορίες προϊόντων και τύπους παραπλάνησης.

Ως Πηγές ανίχνευσης περιστατικών, αναφέρονται:

για το Μάρτιο 2025 

Έλεγχοι Αγοράς – 103

Διασυνοριακοί Έλεγχοι – 85

Εσωτερικοί Έλεγχοι Επιχειρήσεων – 26

Καταγγελίες Καταναλωτών – 11

Πληροφορίες από ΜΜΕ  – 8

Αναφορές Πληροφοριοδοτών – 3

Περιστατικά Τροφικών Δηλητηριάσεων – 1

για τον Απρίλιο 2025

Έλεγχοι Αγοράς – 105

Διασυνοριακοί Έλεγχοι – 89

Εσωτερικοί Έλεγχοι Επιχειρήσεων – 24

Καταγγελίες Καταναλωτών – 9

Πληροφορίες από ΜΜΕ – 3

Αναφορές Πληροφοριοδοτών – 3

Περιστατικά Τροφικών Δηλητηριάσεων – 2

Ακολουθούν Ενδεικτικά Παραδείγματα από τις  Εκθέσεις Μαρτίου & Απριλίου 2025 που αποτυπώνουν τη φύση των παραβάσεων:

Μάρτιος 2025

Κρεατοσκευάσματα: Στην Αυστρία, λουκάνικα εισαγόμενα από Βουλγαρία περιείχαν 722 mg/kg νιτρικού νατρίου, ποσότητα που υπερβαίνει τα νόμιμα όρια.

Αποξηραμένα Φρούτα: Μάνγκο από τις Φιλιππίνες που διακινήθηκαν στη Γερμανία ανιχνεύθηκαν με θειώδη σε επίπεδο 261 mg/kg, πάνω από τα ευρωπαϊκά όρια.

Ελαιόλαδο: Προϊόντα διακινήθηκαν ψευδώς με την ευρωπαϊκά προστατευόμενη ένδειξη “Toscano” και εντοπίστηκαν στην Πολωνία χωρίς τα απαιτούμενα πιστοποιητικά.

Ιχθυοκαλλιέργεια: Σολομός από τη Χιλή που πωλήθηκε στην Ισπανία περιείχε κατάλοιπα οξυτετρακυκλίνης, ενός αντιβιοτικού, πάνω από τα επιτρεπτά όρια της ΕΕ.

Συμπληρώματα Διατροφής: Σε πολλές περιπτώσεις, διαπιστώθηκε η παρουσία μη δηλωμένων ή απαγορευμένων ουσιών, όπως η κανναβιδιόλη (CBD), ο φλοιός yohimbe (γιοχίμπε) και φαρμακευτικές ουσίες όπως η σιλδεναφίλη και η σιβουτραμίνη.

Βιολογικά Προϊόντα: Αναφέρθηκαν περιπτώσεις όπου προϊόντα παρουσιάστηκαν ως “βιολογικά” χωρίς έγκυρη πιστοποίηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν πλαστά έγγραφα, ενώ άλλες υποθέσεις αφορούσαν μη καταγεγραμμένους φορείς που διέθεταν βιολογικά προϊόντα χωρίς επίσημη αναγνώριση — ιδιαίτερα σε αποστολές από τρίτες χώρες. 

Απρίλιος 2025 

Ελαιόλαδο: Στη Γαλλία, εντοπίστηκαν παρτίδες ελαιολάδου που διακινήθηκαν ως «έξτρα παρθένο» ενώ περιείχαν μείγμα 70% ηλιέλαιο και 30% παρθένο ελαιόλαδο. Σε άλλες περιπτώσεις διαπιστώθηκε παρουσία μη προσδιορισμένων σπορελαίων, κατά παράβαση της επισήμανσης.

Συμπληρώματα Διατροφής: Εντοπίστηκαν πολυάριθμα δείγματα με μη δηλωμένες ή απαγορευμένες ουσίες, όπως κανναβιδιόλη (CBD), τετραϋδροκανναβινόλη (THC), sibutramine και yohimbine και καταγράφηκαν παραπλανητικοί ισχυρισμοί υγείας.

Κρεατοσκευάσματα: Στη Γερμανία εντοπίστηκαν  λουκάνικα με περιεκτικότητα σε λίπος 14,9 g/100 g αντί 10 g/100 g όπως δηλωνόταν στην ετικέτα.

Γλυκά και Ζαχαρώδη: Σε γλυκίσματα που διακινήθηκαν από την Ουκρανία και την Ταϊλάνδη εντοπίστηκαν πρόσθετα όπως διοξείδιο του τιτανίου (E171), καραγενάνη (E407), και sodium dehydroacetate (E266), σε επίπεδα εκτός επιτρεπτών ορίων. Παράλληλα, καταγράφηκαν σοκολάτες με υψηλές συγκεντρώσεις THC και CBD.

Βότανα και Μπαχαρικά: Πολλά προϊόντα –μεταξύ αυτών κύμινο και θυμάρι– περιείχαν πολλαπλά κατάλοιπα φυτοφαρμάκων, όπως chlorpyrifos, carbendazim και tolfenpyrad, σε επίπεδα άνω των ορίων ασφαλείας της Ε.Ε. Οι παραβάσεις εντοπίστηκαν κυρίως σε εισαγωγές από Ινδία, Αίγυπτο και Γεωργία.

Αξιοσημείωτη περίπτωση: Η Ελλάδα

Επισημαίνεται η απουσία της Ελλάδας από την έκθεση Μαρτίου 2025, γεγονός που γεννά ερωτήματα για τη συμμετοχή της χώρας στις διαδικασίες αναφοράς, καθώς και για την επάρκεια ελεγκτικών μηχανισμών και επιθεωρήσεων.

Στην Έκθεση του Απριλίου 2025, η  Ελλάδα αναφέρεται δύο φορές:

α) Στην πρώτη περίπτωση σχετίζεται με προϊόν ελληνικής προέλευσης (τυρί) το οποίο φέρεται να παρουσίαζε ανακριβή δήλωση περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες (στην επισήμανση αναφερόταν 0,7gr/100gr, ενώ οι εργαστηριακές αναλύσεις έδειξαν 3,3gr/100gr) και κοινοποιήθηκε από τις Βελγικές και όχι από τις Ελληνικές Αρχές.

και β) Στην δεύτερη περίπτωση ως χώρα προέλευσης φράουλας, που εντοπίστηκε και επισημάνθηκε από την Εστονία, με κατάλοιπα φυτοφαρμάκου ethrimol σε συγκέντρωση 0,0063mg/kg, που υπερβαίνει το μέγιστο όριο της Ε.Ε.

Οι μηνιαίες Εκθέσεις από το AAC-FF υπενθυμίζουν ότι η απάτη στον τομέα των τροφίμων αποτελεί επίμονη απειλή σε ολόκληρη την ΕΕ, που πλήττει καθημερινά προϊόντα αλλά και εμπορεύματα υψηλής αξίας. Οι συντονισμένοι έλεγχοι, η καλύτερη ιχνηλασιμότητα και η συνεχής συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης του κοινού και την προστασία της δημόσιας υγείας.

Μπορείτε να διαβάσετε τις δημοσιευμένες Μηνιαίες Εκθέσεις   ΕΔΩ → Monthly reports on EU Agri-Food Fraud suspicions

 ✍Επιμέλεια: Ομάδα mononea🌺