Η Κάτω Βασιλική είναι ένα παραθαλάσσιο χωριό και τουριστικό θέρετρο της Αιτωλοακαρνανίας.  Βρέχεται από τον Πατραϊκό κόλπο και σκεπάζεται από το ιερό βουνό της Αιτωλοακαρνανίας, τη Βαράσοβα.

Η περιοχή κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια. Στον λόφο της Αγίας Τριάδας, ανατολικά του  χωριού, σώζονται τα ερείπια της περιτειχισμένης αρχαίας πόλης Χάλκεια ή Χαλκίς, η οποία σύμφωνα με τον Όμηρο συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο με άλλες Αιτωλικές πόλεις.

« Στους  Αιτωλούς ήταν  αρχηγός  ο  Θόας, γιος  του  Ανδραίμονα,

οι  οποίοι  έμεναν  στην Πλευρώνα, στην  Ώλενο, στην  Πυλήνη,

στην  παραθαλάσσια  Χαλκίδα  και  στην  πετρώδη  Καλυδώνα,

γιατί  δεν  ζούσαν  πια  οι  γιοι  του  αντρειωμένου  Οινέα,

κι  ο  ξανθός  Μελέαγρος  είχε  και  αυτός  πεθάνει.

Γι’  αυτό  σ’  όλους  του  Αιτωλούς ορίστηκε  βασιλιάς  ο Θόας

και  τον  ακολουθούσαν  σαράντα  μαύρα  καράβια» (Β 638 -644)

Στη ΝΑ πλευρά της Βαράσοβας διατηρούνται τα επιβλητικά τείχη του ονομαζόμενου οχυρού κάστρου της Πάγκαλης. Τμήματα του τείχους σώζονται μέχρι σήμερα πάνω από την Καβρολίμνη (Λιμνοπούλα), που ήταν λιμάνι και αμυντικός προμαχώνας για την περιοχή. Μάλιστα, σε ιστορικές πηγές πριν από το 1836, η περιοχή της Λιμνοπούλας αναφέρεται ως Καβ(ου)ρολίμνη ή Γαυρολίμνη, προφανώς από τη μικρή λίμνη που σχηματίζεται στη συγκεκριμένη θέση,  κάτω ακριβώς από το Κάστρο της Πάγκαλης.

Στην κορυφή του λόφου της Αγίας Τριάδας φαίνονται τα ερείπια μιας παλαιοχριστιανικής Βασιλικής του 5ου ή 6ου μ.Χ. αι. Αρκετοί θεωρούν ότι το χωριό πήρε ενδεχομένως το όνομά του από τη Βασιλική αυτή.  Εντός των τειχών της διασώζονται  ερείπια  του βυζαντινού ναού του Αγίου Δημητρίου, που είχε κτιστεί πάνω σε προχριστιανικό ναό, πιθανόν αφιερωμένο στην θεά Άρτεμη της Αιτωλίας.

Στην Ανατολική πλευρά της Βαράσοβας δεσπόζει το μεγάλο και εντυπωσιακό σπήλαιο του Αγίου Νικολάου. Πρόκειται για μοναστηριακό συγκρότημα φρουριακού χαρακτήρα στο οποίο ησύχαζε μία μικρή αδελφότητα μοναχών από τον 9ο έως τον 19ο αιώνα.  Το μνημείο θεωρείται μοναδικό λόγω της ύπαρξης εγκλείστρας,  δηλαδή μιας μικρής σπηλιάς που βρίσκεται περίπου 10 μέτρα πάνω από το μεγάλο σπήλαιο. Εκεί ανέβαινε ο μοναχός με τη βοήθεια μιας ξύλινης σκάλας και παρέμενε “έγκλειστος” και απομονωμένος  για μεγάλο διάστημα, προκειμένου να προσευχηθεί, να αναγνώσει ή να συγγράψει ιερά ασκητικά κείμενα.

Στα νεώτερα χρόνια, η πρώτη οργανωμένη οίκηση του οικισμού έγινε στη θέση Παλιοχώρι, εκεί όπου βρίσκεται ο παλιός ναός του Αγίου Γεωργίου, που κτίσθηκε το 1879 και σήμερα είναι κοιμητηριακός. Αργότερα, το χωριό μεταφέρθηκε κατά μήκος της ακτής, καθώς η γειτνίαση με τη θάλασσα, διευκόλυνε την μεταφορά των προϊόντων και το εμπόριο γενικότερα.

Οι ντόπιοι αφηγούνται ότι μετά τη μετεγκατάστασή τους από το Παλιοχώρι στα παράλια, εξακολουθούσαν να εκκλησιάζονταν στον παλιό ναό. Πάρθηκε τότε η απόφαση να αναγείρουν μια νέα εκκλησία στον οικισμό, η οποία αφιερώθηκε και πάλι στον Άγιο Γεώργιο.  

Σήμερα, η παραθαλάσσια Κάτω Βασιλική με τη γαλάζια σημαία,  τη μαγευτική παραλία της Λιμνοπούλας, τον ομώνυμο όρμο, τη Βαράσοβα, το Κάστρο της Πάγκαλης, τα ερείπια της Ομηρικής Χαλκίδας, τα πανέμορφα μαγαζιά με θέα τη θάλασσα και τη γέφυρα Ρίου- Αντιρρίου, αποτελεί έναν μαγευτικό τόπο τουριστικού προορισμού, στον οποίο μάλιστα κάθε χρόνο λαμβάνει χώρα το μεγαλύτερο summer party στην Αιτωλοακαρνανία: το Limnopoula beach party, που διοργανώνει ο πολιτιστικός σύλλογος Κάτω Βασιλικής.